سرج ارستر دستگاهی است که از کامپیوتر و دیگر وسایل الکترونیکی در مقابل موج قدرت الکتریکی و یا ولتاژ گذرا جلوگیری می کند. ولتاژ استاندارد برای منزل و محل کار 120ولت می باشد . هر ولتاژی بالاتر از مقدار ذکر شده به عنوان ولتاژ گذرا در نظر گرفته می شود که میتواند به وسایل الکترونیکی صدمه وارد کند . حتی اگرموجهای الکتریکی گذرا در مدت زمان کمتر از نانو ثانیه برقرار شوند می توانند خسارات غیر قابل جبرانی به تجهیزات الکترونیکی وارد کند برای جلوگیری از این موارد میتوان ازسرج ارستر (Surge Arester) استفاده نمود.
موج ولتاژ اضافی می تواند سبب آسیب رسیدن به سیم های داخلی تجهیزات کامپیوتری ، فرسوده شدن اجزای داخلی دستگاه و یا از بین رفتن داده های ذخیره شده در آن گردد. محافظ نوسان همچنین می تواند از خطوط و کابل های تلفن نیز محافظت کند چرا که جریان برق در این کابل ها نیز وجود دارد . برای محافظت از از سیستم های شبکه میتوان از سرج پروتکتورشبکه استفاده نمود.
طرز کار محافظ نوسان به این صورت است که ولتاژاضافی را به یک سیم متصل به زمین هدایت می کند و از جریان یافتن آن در سیستم الکترونیکی جلوگیری می کند این درحالیست که به طور همزمان ولتاژ عادی در طول مسیر جریان پیدا می کند . این امر از اثرات مخرب ناشی از رعد و برق و سوئیچینگ بار جلوگیری می نماید .
برای خرید سرج ارستر surge arrester به چه نکاتی توجه کنیم؟
برای خرید سرج ارستر مناسب، باید به چند نکته کلیدی توجه کنید تا بتوانید بهترین گزینه را بر اساس نیازهای پروژه و تجهیزات خود انتخاب کنید. در ادامه مهم‌ترین عوامل برای انتخاب سرج ارستر آورده شده است:
نوع سرج ارستر surge arrester (کلاس حفاظتی)
- سرج ارسترها (serge arrester) معمولاً در سه نوع یا کلاس حفاظتی Type 1، Type 2 و Type 3 عرضه می‌شوند:
- Type 1: برای حفاظت اولیه و حفاظت اصلی در برابر ولتاژهای ناشی از صاعقه استفاده می‌شود. این نوع برای نصب در تجهیزات برق اصلی و شبکه‌های بزرگ مثل پست‌های برق مناسب است.
- Type 2: برای حفاظت در برابر نوسانات داخلی و اضافه ولتاژهای ناشی از سوئیچینگ و کلیدزنی به کار می‌رود. معمولاً برای تابلوهای برق و سیستم‌های توزیع مناسب است.
- Type 3: برای تجهیزات حساس و محافظت ثانویه به کار می‌رود و معمولاً برای نصب در کنار تجهیزات نهایی مثل دستگاه‌های الکترونیکی حساس مناسب است.
برند و کیفیت ساخت
- برندهای مطرح و معتبر مثل ABB، OBO Bettermann، Phoenix Contact، Schneider Electric و Siemens محصولات با کیفیت و خدمات پس از فروش بهتری ارائه می‌دهند. این برندها از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری استفاده می‌کنند که میتواند طول عمر و کارایی بهتری داشته باشد.
مطابقت با نیاز سیستم زمین (ارتینگ)
- حتماً بررسی کنید که سرج ارستر با نوع سیستم زمین یا ارتینگ مورد استفاده در شبکه شما سازگار باشد (مثلاً TN، TT، یا IT). انتخاب نادرست میتواند منجر به کاهش کارایی و ایمنی دستگاه شود.
ولتاژ نامی و ظرفیت جریان هجومی
- باید ظرفیت تحمل ولتاژ و جریان هجومی سرج ارستر surge arester را متناسب با نیاز شبکه و سیستم‌های خود انتخاب کنید. مقدار ولتاژ و جریان نامی باید بر اساس سطح ولتاژ و شرایط عملیاتی سیستم شما تعیین شود.
- به عنوان مثال، برای سیستم‌های حساس و محیط‌های صنعتی، بهتر است سرج ارستری با ظرفیت جریان هجومی بالاتر انتخاب کنید تا از حفاظت بهتری برخوردار باشید.
استانداردها و گواهی‌نامه‌ها
- اطمینان حاصل کنید که سرج ارستر دارای استانداردهای بین‌المللی مثل IEC 61643، UL و VDE باشد. این استانداردها نشان‌دهنده کیفیت و ایمنی محصول هستند.
- برخی برندها، گواهی‌نامه‌های اضافی برای دوام و عملکرد بهتر دارند که میتواند برای محیط‌های حساس و صنعتی مفید باشد.
شرایط محیطی و درجه حفاظتی (IP Rating)
- اگر سرج ارستر قرار است در محیط‌های بیرونی یا صنعتی با شرایط سخت استفاده شود، درجه حفاظتی (IP) بالاتر (مثلاً IP65 یا بالاتر) توصیه می‌شود تا دستگاه در برابر گرد و غبار و رطوبت محافظت شود.
هزینه و بودجه
- توجه داشته باشید که هزینه نهایی تنها به قیمت سرج ارستر محدود نمی‌شود؛ بلکه شامل هزینه‌های نصب و نگهداری نیز هست. بنابراین، بهتر است از سرج ارسترهای باکیفیت و مقرون به صرفه انتخاب کنید تا هزینه‌های اضافی تعمیر و نگهداری در آینده کاهش یابد.
نصب و فضای مورد نیاز
- به نحوه نصب و ابعاد سرج ارستر توجه کنید. بعضی از مدل‌ها نیاز به فضای بیشتری دارند و برخی دیگر مخصوص نصب در تابلوهای باریک‌تر طراحی شده‌اند.
توجه به این نکات در هنگام خرید سرج ارستر میتواند به شما کمک کند تا دستگاهی مناسب و با دوام انتخاب کنید که نه تنها تجهیزات شما را به‌خوبی محافظت کند، بلکه در طولانی‌مدت به‌صرفه باشد.