کلید محافظ جان یا RCD (Residual Current Device) یک نوع کلید حفاظتی است که برای جلوگیری از شوک الکتریکی و حفاظت در برابر نشتی جریان به کار می‌رود. این کلید با تشخیص جریانهای نشتی که از طریق بدن انسان یا محیط به زمین جریان پیدا می‌کند، مدار را قطع می‌کند و از آسیب‌های احتمالی ناشی از شوک الکتریکی یا آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند.
کاربرد کلید محافظ جان:
محافظت از جان انسان‌ها: اگر به هر دلیلی فرد با یک قسمت برقدار تماس پیدا کند و جریان الکتریکی از بدن او عبور کند، کلید محافظ جان جریان را قطع می‌کند و از ایجاد شوک جلوگیری می‌کند.
محافظت از وسایل الکتریکی: این کلید می‌تواند در صورت بروز نشتی در سیستم‌های الکتریکی که ممکن است منجر به خرابی تجهیزات یا آتش‌سوزی شود، مدار را قطع کند.
نحوه کارکرد کلید rcd یا کلید محافظ جان به چه صورت است؟
کلید محافظ جان با مقایسه جریانهای ورودی و خروجی به مدار کار می‌کند. به عبارت دیگر، جریان برقی که وارد یک دستگاه یا سیستم می‌شود باید دقیقاً برابر با جریانی باشد که از آن خارج می‌شود. اگر تفاوتی بین این دو جریان وجود داشته باشد (معمولاً به دلیل نشتی جریان به زمین)، کلید محافظ جان مدار را در چند میلی‌ثانیه قطع می‌کند.
کلید RCD یا کلید محافظ جان، در برابر جریان بیش از حد و یا اتصال کوتاه در مدار ، محافظتی ارائه نمی دهد، بنابراین نمی تواند جایگزین فیوز باشد. کلید RCD اغلب با یک نوع قطع کننده مدار، مانند فیوز یا مینیاتور قطع کننده مدار (MCB) که در برابر جریان بیش از حد در مدار حفاظت می کند، کامل می شود. هنگامی که هر دو عملکرد در یک دستگاه ارائه می شوند، کلید RCD یا کلید محافظ جان حاصل با محافظت بیش از حد جریان، RCBO نامیده می شود.
کلید RCD یا کلید محافظ جان، در برابر جریان بیش از حد و یا اتصال کوتاه در مدار ، محافظتی ارائه نمی دهد، بنابراین نمی تواند جایگزین فیوز باشد. کلید RCD اغلب با یک نوع قطع کننده مدار، مانند فیوز یا مینیاتور قطع کننده مدار (MCB) که در برابر جریان بیش از حد در مدار حفاظت می کند، کامل می شود. هنگامی که هر دو عملکرد در یک دستگاه ارائه می شوند، کلید RCD یا کلید محافظ جان حاصل با محافظت بیش از حد جریان، RCBO نامیده می شود.
انواع کلید RCD ، در صورت وجود نشتی جریان برای قطع اتصال مدار طراحی شده اند. با تشخیص جریانهای نشت کوچک (به طور معمول 5 تا 30 میلی آمپر) و به سرعت به اندازه کافی (
برای جلوگیری از برق گرفتگی، RCD ها باید در عرض 25-40 میلی ثانیه با هر نشتی جریان بیش از 30 میلی آمپر، پیش از شوک الکتریکی می توانند قلب را به فیبریلاسیون بطنی که رایج ترین علت مرگ در اثر شوک الکتریکی می باشد، بکشند. در مقابل، مدارهای متناوب یا فیوزها، تنها مدار را هنگامی که جریان کل، بیش از حد است (که ممکن است هزاران بار از جریان نشتی که RCD به آن پاسخ می دهد) برساند.
تشخیص جریان باقی مانده ، مکمل تشخیص بیش از حد جریان است. تشخیص جریان باقی مانده ، می تواند حفاظت از جریان بیش از حد و یا مدار کوتاه را به عهده بگیرد. برای یک RCD با توان سه فاز ، همه سه کانداکتور در حال کار و خنثی (اگر نصب شده) باید از طریق ترانسفورماتور جریان عبور کنند.
همچنین جهت مشاهده مقالات دیگر پیمان الکتریک اینجا کلیک نمایید.