ترایاک (TRIAC) چیست؟ | تفاوت تریاک با تریستور

بر خلاف تریستور، تریاک یک سوئیچ دو طرفه است که می‌تواند جریان را از دو طرف عبور دهد. همچنین تریستور سه پایه دارد.

در حقیقت، می‌توان گفت تریاک Triac معادل دو تریستور موازی است که بر روی یکدیگر به صورت وارونه نصب شده‌اند، به همین دلیل به ترایاک Triac، یک تریستور دو طرفه یا تریستور دو جهته گفته می‌شود.

ترایاک (TRIAC) و تریستور (Thyristor) هر دو قطعات نیمه‌هادی برای کنترل جریان برق هستند، اما تفاوت‌های کلیدی در ساختار و عملکرد آنها وجود دارد:

تعریف و ساختار ترایاک:

تریستور (Thyristor):
تریستور یک قطعه نیمه‌هادی با سه لایه (P-N-P-N) است که دارای سه پایه به نام‌های آند، کاتد و گیت است.
تریستور فقط در یک جهت (از آند به کاتد) جریان را عبور می‌دهد، و برای روشن شدن نیاز به یک پالس در گیت دارد.
ترایاک (TRIAC):
ترایاک از دو تریستور در کنار هم تشکیل شده است و پنج لایه دارد. به همین دلیل می‌تواند در هر دو جهت جریان برق را عبور دهد.
ترایاک دارای سه پایه به نام‌های MT1، MT2 و گیت است و به دلیل قابلیت عبور جریان در دو جهت، برای کاربردهای AC (جریان متناوب) بسیار مناسب است.

عملکرد تریستور و ترایاک:

زمانی که تریستور روشن می‌شود (با یک پالس گیت)، جریان را از آند به کاتد عبور می‌دهد تا زمانی که ولتاژ معکوس یا قطع شود. تریستور برای جریان مستقیم (DC) مناسب است.
پس از روشن شدن، دیگر نیازی به پالس گیت ندارد و روشن باقی می‌ماند تا زمانی که جریان متوقف شود.

ترایاک می‌تواند جریان را در هر دو جهت عبور دهد و بنابراین به طور گسترده در مدارهای AC استفاده می‌شود. این قطعه به کمک پالس در گیت روشن می‌شود و در هر نیم‌دوره مثبت و منفی، جریان را عبور می‌دهد.
ترایاک برای کاربردهای کنترل توان در مدارهای AC، مانند دیم کردن چراغ‌ها یا کنترل سرعت موتورهای الکتریکی، استفاده می‌شود.

کاربرد تریستور و ترایاک:

تریستور بیشتر در مدارهای DC و همچنین در کاربردهایی که به یک سوئیچ قدرتمند برای عبور جریان در یک جهت نیاز دارند، استفاده می‌شود؛ مانند کنترل‌کننده‌های موتورهای DC و مدارهای یکسوکننده.

ترایاک برای کنترل جریان در مدارهای AC مناسب است و به طور گسترده در دستگاه‌های خانگی، دیم‌کننده‌های روشنایی، کنترل‌کننده‌های گرمایش و کنترل سرعت موتورهای AC استفاده می‌شود.

روشن و خاموش کردن:
تریستور: پس از دریافت پالس گیت، تا زمانی که جریان متوقف نشود، روشن باقی می‌ماند و تنها در یک جهت عمل می‌کند.
ترایاک: در هر دو نیم‌سیکل (مثبت و منفی) جریان را عبور می‌دهد و نیاز به سیگنال گیت در هر نیم‌سیکل دارد.

ترایاک برای چه استفاده می‌شود؟

تریاک اجزای الکترونیکی است که به طور گسترده‌ای در برنامه‌های کنترل قدرت AC استفاده می‌شود. آن‌ها قادر به تغییر ولتاژ بالا و سطح بالای جریان و بیش از هر دو این موارد، قادر به تولید شکل موج AC هستند. این ویژگی باعث می‌شود که مدارهای ترایاک برای استفاده در کاربردهای مختلف در مواردی که به سوئیچینگ برق نیاز است، ایده‌آل باشد.

چگونه ترایاک را انتخاب کنم؟

Triac را بر اساس ولتاژ خط مورد استفاده، جریان بار و نوع بار انتخاب کنید. از آنجا که اوج ولتاژ یک خط 120 ولت الی 170 ولت AC است، شما می‌توانید یک دستگاه 200 ولت را انتخاب کنید. اگر این وسیله در یک محیط صنعتی با سر و صدا از نظر الکتریکی استفاده می‌شود، باید از یک دستگاه 400 ولت استفاده شود.

تریاک و تریستورهای ساخت شرکت سمیکرون SEMIKRON از کیفیت بالایی برخوردار هستند که در رنج‌های ولتاژی مختلف ارائه می‌شوند.

برای خرید تریاک و تریستور سمیکرون با ما تماس بگیرید.

33993055 21 98+ – 33999193 21 98+

واتس آپ: 09127701494

تريستور چيست؟

یک نیمه‌رسانای قدرت است و به صورت یک قطعهٔ چهارلایه‌ای P-N-P-N ايجاد می‌شود. تریستورها ۳ ترمينال آند، کاتد و گیت دارا می‌باشند. پایه‌ی آند با A، کاتد با K و گیت (دروازه) با G می‌توان شناخته ‌شوند که از این میان آند و کاتد به مدار قدرت متصل می‌شوند و گیت جریان کمتری دارد.

كاربرد تريستور:

تريستورها اغلب در منابع تغذيه POWER SUPPLY شارژر CHARGER و UPS و كوره‌هاي القايي و دستگاه جوش و اينورتر استفاده مي‌گردد. در ادامه به کاربرد تریستور که یکسو کننده جریان می‌باشد، پرداخته‌ایم.

برد مدار فرمان برای تریستورها و دیسک‌های دوگانه، موجب کنترل زاویه آتش از صفر تا 180 درجه می‌شود که در نتیجه می‌توان در دستگاه‌های جوش آن‌ها را نصب کرده و استفاده کرد.

یکی از مدل‌های تریستور، تریستورهای کنترل فاز (SCR) هستند که در ادامه به توضیحاتی درباره آن‌ها می‌پردازیم.

این قطعه (تریستور SCR) به عنوان کلید استفاده می‌شود. عملکرد این کلید به این صورت است که در طولانی مدت دارای هیچ حرکت مکانیکی نیست.

تریستور دارای سه پین به نام‌های آند و کاتد (k) و دروازه (g) است.

پایه‌های آند و کاتد در واقع دو انتهای یک کلید هستند و پایه دروازه به عنوان واشر کلیدی عمل می‌کند که برای قطع و وصل مجدد جریان الکتریکی استفاده می‌شود. تریستور SCR فقط می‌تواند جریان الکتریکی را از یک طرف هدایت کند. این بدان معنی است که آند همیشه باید در سمت مثبت باشد و کاتد در سمت منفی.

لازم به ذکر است که اگر از تریستور در ولتاژ AC استفاده شود، فقط از نیمی از چرخه عبور می‌کند. این قسمت در واقع یک کلید است که دقیقاً مانند یک کلید عادی در طول DC عمل می‌کند و مانند جریان عادی در جریان‌های AC عمل نمی‌کند.

بنابراین تریستور برای کنترل جریان در مدارهای DC و کاربردهای یک‌جهته مناسب است.
ترایاک برای کنترل توان در مدارهای AC، به ویژه جایی که نیاز به کنترل جریان در هر دو جهت باشد، ایده‌آل است.