نحوه نصب سرج ارستر

 نصب سرج ارستر (install surge protection)

سرج ارستر در برابر حفاظت از شوک های الکتریکی:
شوک های الکتریکی اغلب از طریق صاعقه ایجاد می گردد. این ولتاژهای القایی موجب اختلالات در شبکه های مختلف می گردد . مقدار این ولتاژ چندین کیلو ولتی در مدت زمان چند میکرو ثانیه ای می باشد. این اختلالات ممکن است باعث عملکرد نادرست دستگاه و یا از کار افتادگی کامل سیستم های حساس گردند. شوک های الکتریکی ناشی از اثرات غیر مستقیم صاعقه هستند که عوامل تاثیر گذار بر سیستم های الکتریکی و مخابراتی می شود .سرج ارستر تابلویی می تواند جهت جلوگیری از شوک های ناگهانی و اضافه ولتاژ های ناگهانی و برگشتی از صاعقه گیر را گرفته و باعث حفاظت از لوازم برقی می گردد.

سرج ارستر یا برق‌گیر، تجهیزی است که برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر نوسانات و اضافه ولتاژهای ناگهانی ناشی از صاعقه یا نوسانات شبکه برق استفاده می‌شود. نصب صحیح سرج ارستر بسیار مهم است تا عملکرد حفاظتی آن بهینه باشد. در ادامه، مراحل و نکات مهم در نصب سرج ارستر را توضیح می‌دهیم:

1. انتخاب سرج ارستر مناسب

پیش از نصب، باید مطمئن شوید که سرج ارستر انتخاب شده با سیستم الکتریکی و ولتاژ کاری شما مطابقت دارد. این تجهیزات باید بر اساس نوع سیستم (تک‌فاز، سه‌فاز)، ولتاژ کاری و سطح حفاظتی مورد نیاز انتخاب شوند.

2. محل نصب

محل نصب سرج ارستر باید به دقت انتخاب شود تا به بهترین شکل از تجهیزات محافظت کند.

• برای سیستم‌های فشار ضعیف: سرج ارستر معمولاً در نزدیکی تابلو برق اصلی، ورودی ساختمان یا در کنار تجهیزات حساس مانند UPS، سیستم‌های کامپیوتری، یا تجهیزات صنعتی نصب می‌شود.
• برای سیستم‌های فشار قوی: نصب سرج ارستر در نزدیکی ترانسفورماتورها، خطوط انتقال و تجهیزات با ولتاژ بالا ضروری است.
• نزدیکی به زمین: سرج ارستر باید تا حد امکان نزدیک به نقطه زمین‌سازی (ارت) باشد تا مسیر تخلیه جریان اضافه‌ ولتاژ کوتاه و موثر باشد.

3. نصب مکانیکی

• ابتدا سرج ارستر را در مکان مناسب و با استفاده از براکت‌های مخصوص، روی تابلو برق، دیوار یا سازه فلزی محکم کنید.
• نصب عمودی یا افقی: بسته به نوع سرج ارستر و دستورالعمل‌های سازنده، نصب می‌تواند به‌صورت عمودی یا افقی باشد. به‌طور معمول، نصب عمودی ارجحیت دارد.
• فاصله تا تجهیزات: سرج ارستر باید به تجهیزات الکتریکی که قرار است از آن‌ها محافظت کند نزدیک باشد تا عملکرد بهینه داشته باشد.

4. اتصال الکتریکی

• اتصال به سیستم برق: سیم‌های ورودی و خروجی سرج ارستر باید به‌درستی به مدار متصل شوند. در سیستم‌های تک‌فاز، سرج ارستر باید بین فاز و نول یا فاز و زمین متصل شود. در سیستم‌های سه‌فاز، باید بین هر فاز و نول یا زمین نصب گردد.
• اتصال به ارت (زمین): اتصال به زمین مهم‌ترین بخش نصب سرج ارستر است. سیم ارت باید کوتاه، مستقیم و با کمترین پیچش باشد تا بتواند به‌سرعت جریان‌های ناشی از نوسانات ولتاژ را تخلیه کند.
• سایز سیم: سایز سیم باید به اندازه‌ای باشد که بتواند جریان‌های لحظه‌ای بالا (معمولاً چندین کیلو آمپر) را تحمل کند. سیم‌های ضخیم‌تر برای مسیرهای اتصال به ارت ترجیح داده می‌شوند.

5. چک کردن اتصالات و بررسی ارت

• اتصالات الکتریکی: پس از نصب، مطمئن شوید که تمام اتصالات به‌درستی و محکم انجام شده‌اند.
• اتصال ارت: اتصال زمین (ارت) را بررسی کنید تا از سلامت و کارایی سیستم ارتینگ اطمینان حاصل کنید. مقاومت ارت باید به حد کافی پایین باشد (معمولاً کمتر از 5 اهم) تا بتواند جریان‌های ناگهانی را به‌خوبی تخلیه کند.

6. تست و راه‌اندازی

پس از نصب، سرج ارستر باید تست و بررسی شود تا مطمئن شوید که به‌درستی کار می‌کند. برخی از سرج ارسترها دارای نشانگر سلامت هستند که وضعیت عملکرد آن را نشان می‌دهد. اطمینان حاصل کنید که این نشانگر در حالت عادی است و هرگونه خطا یا مشکل را نمایش نمی‌دهد.

7. نگهداری و بازبینی دوره‌ای

پس از نصب، بهتر است سرج ارستر به‌صورت دوره‌ای (معمولاً هر سال یک بار) بازرسی و تست شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود. در صورت بروز اضافه ولتاژهای شدید، ممکن است نیاز به تعویض سرج ارستر باشد.

نکات مهم:

• موقعیت مناسب: سرج ارستر باید در نزدیکی تجهیزاتی که نیاز به حفاظت دارند نصب شود تا زمان پاسخگویی به اضافه ولتاژ حداقل باشد.
• سیم ارت کوتاه: سیم اتصال به زمین باید تا حد امکان کوتاه و مستقیم باشد.
• استفاده از محصولات استاندارد: اطمینان حاصل کنید که سرج ارستر از استانداردهای بین‌المللی (مانند IEC) پیروی می‌کند و از کیفیت و کارایی بالایی برخوردار است.

به طور کلی دستگاه های حفاظت برقی یا ارستر تابلو برق (Surge Protection Devices ) یا (SPD) برای شبکه های تامین برق، شبکه های تلفن و ارتباطات و اتوبوس های کنترل اتوماتیک استفاده می شود.

دستگاه محافظت در برابر انفجار (SPD) یا ارستر تابلویی ترکیبی از نصب برقی سیستم حفاظتی می باشد.

این دستگاه به طور موازی در مدار منبع تغذیه باری که حفاظت می کند متصل  می شود. همچنین ارستر تابلو برق می تواند در تمام سطوح شبکه تامین برق مورد استفاده قرار گیرد.

این دستگاه رایج ترین دستگاه مورد استفاده و کارآمد در مقابل ولتاژ بالا است.

SPD به طور موازی دارای امپدانس بالا است. هنگامی که ولتاژ گذرا در سیستم ظاهر می شود، امپدانس دستگاه کاهش می یابد و بنابراین جریان خروجی از طریق SPD بوسیله عبور از تجهیزات حساس رانده می شود.

برای مشاهده ویدیو نحوه نصب سرج ارستر در تونل ها به انتهای صفحه مراجعه کنید